KUŞ GRİBİ

Tıp dilinde Avian Gribi olarak da isimlendirilen Tavuk Vebası ya da son günlerde sıkça duyduğumuz ismi ile Kuş Gribi dünya sağılığını tehdit etmeye devam ediyor. Henüz hastalığın bulaşmasını tamamen önleyecek önlemlerin alınamadığını bildiren uzmanlar, geçmiş yıllarda insanlara bulaşımının olmadığı bu virüsün mutasyona uğrayarak artık insanlar için de ciddi tehlikeler yaratabileceği uyarısında bulunuyorlar.

Dünya üzerinde grip virüsünün birçok çeşidi bulunuyor. Her yıl grip aşısı çalışmalarında çıkan yeni tip virüsler grip aşısının hazırlanmasında önem taşıyor. Dünyada gribe neden olan virüsler genel olarak A,B,C olarak kategorize ediliyor. Değişik karekterde olan bu virüslerden B ve C tipi, insanda grip enfeksiyonuna neden olurken; A tipinin kanatlı hayvanlarda Avian adı verilen bir çeşit gribe neden olduğu bilinmektedir.

Kanatlı hayvanlarda %100 ölüme neden olan bu virüs şimdilerde insan sağlığını da tehdit ediyor. Avian Gribi'nin, normal şartlarda sadece kuşlar ve domuzlarda hastalığa yol açtığı bilinirken, 1997 yılında Hong Kong'da bu virüsün bir serotip'i olan H5N1 adında yeni virüs insanlarda grip salgınına neden oldu. Bu salgında 18 kişinin ağır solunum yolu enfeksiyonu geçirdiği ve bu 18 kişiden 6'sının tedaviye rağmen hayatlarını kaybettikleri açıklandı.

Bu salgın ile birlikte kuşlarda ve domuzlarda %100 ölüme neden olan Kuş Gribi etkeni hakkında yeni araştırmalar yapıldı. Salgına yakalan kişilerde görülen grip etkeninin kanatlı hayvanlarda ölüme kadar götüren virüs etkeni ile oldukça benzer özelliklere sahip oldukları sonucuna varıldı. Ayrıca yapılan araştırmaların sonucunda hastalığa yakalanan kişilerin, kümes hayvanları ve diğer kanatlı hayvanlar ile yakın temas halinde olduğu belirlendi.

O yıllarda kuş gribi ile ilgili birçok araştırma yapıldı. Bu araştırmalardan çıkan diğer bir ilginç sonuç ise Kuş Gribinin-insanlara geçemeyeceği gerçeği üzerine-insanlarda görülen tipinin inanılan şeklinin aksine kanatlı hayvanlardan insana geçtiği ancak bu virüsün hayvanlarda görülen yapısına nazaran mutasyona uğramış olduğuydu.

Günümüzde Asya'yı kasıp kavuran Kuş Gribi'nin, 1997 yılında salgına neden olan H5N1 virüsü ile aynı olduğu laboratuvar testleri ile kanıtlandı.

Japonya, Güney Kore, Vietnam, Tayland, Kamboçya, Tayvan, Endonezya, Pakistan, Laos ve Çin'e yayılan salgın özellikle Asya ülkeleri olmak üzere dünya ülkelerini de yakından ilgilendiriyor. Uzmanlar Asya'da görülen salgının önüne geçilemez ise dünya ülkelerine yayılabileceği uyarısında bulunuyorlar.

Hastalık 6 Şubat 2004 verilerine göre Tayland'da 5, Vietnam'da 13 kişinin ölümüne neden oldu. Hastalık nedeniyle Japonya, Güney Kore, Vietnam, Tayland, Kamboçya, Tayvan, Endonezya, Pakistan, Laos ve Çin'de kümes ve diğer kanatlı hayvanlar itlaf edildi. Bunlara ek olarak Çin Devlet Kalite Denetleme ve Karantina İdaresi tarafından yapılan açıklamada; Vietnam, Japonya ve Güney Kore de dahil bu bölgede varolan ülkelerin canlı kümes hayvanı ile bu hayvanlardan elde edilen yumurta ve tüy gibi yan ürünlerinin ithalatının durdurulduğu bildirildi. Ayrıca kuş gribinden etkilenen bölgelerden gelen posta ve turistlere karşı da önlem alınacağını belirten uzmanlar, bu bölgelerden Çin'e ulaşan hayvanların geri gönderileceği veya itlaf edileceği uyarısında bulundu.

Birleşmiş Millletler sağlık uzmanları, Güney Doğu Asya'da görülen Kuş Gribi salgınının diğer bölgelere de yayılabileceği uyarısında bulunarak kümes hayvanlarına yönelik aşı kampanyaları düzenlenmesini önerdi. Uzmanlar aşının, toplu itlafları tamamlayıcı bir önlem olarak düşünülmesini savunuyorlar. İtalya`nın başkenti Roma`da iki gün süren Kuş Gribi Konferansında konuşan Birleşmiş Millletler Gıda ve Tarım Örgütü Başkanı Jacques Diouf, virüsün kontrol altına alınamadığını açıklarken, virüsün yayılmasını durdurmak için toplumun, uluslararası acil önlemlere ihtiyaç duyduğunu belirtti. Toplantıya katılan uzmanlar, Asya ülkelerinde şüpheli Kuş Gribi vakalarını dünyaya geç bildirdikleri için eleştirildiler.

Uzmanlar, Kuş Gribinden korunmanın, hastalığın salgın boyutunun önlenmesinde oldukça önemli olduğu açıklamasında bulundular. Özellikle kanatlı hayvanlara yakın bulunan çalışanların hijyen kurallarına uymaları, eldiven ve maske gibi ekipmanlarla, gerekli diğer korunma önlemlerini almaları gerektiği ve bu kişilerin Kuş Gribi hakkında bilinçlendirilmesi konusunda hassasiyet gösterilmesi gerektiği uyarısında bulundular.

Hastalık Ülkemizde ilk kez 5 Ekim 2005 tarihinde ortaya çıkmıştır. Hastalığın kaynağı ile ilgili olarak net bir bilgi alınamamakla beraber olay yerinin Manyas Kuş cennetine sınır olması nedeni ile göçmen kuşlardan kaynaklı bir bulaşmanın olduğu düşünülmektedir. Aynı gün resmi veteriner hekimlerce hastalık yerinde gerekli inceleme yapılmış, laboratuar teşhisi için canlı, ölü materyaller alınmıştır. Bu materyaller Ülkesel AI Referans Laboratuarı olan Bornova Veteriner Kontrol Araştırma Enstitüsü’ne ulaştırılmıştır.Bölgede kordon ve karantina tedbirleri alınmıştır. Şu an itibarı ile olayla ilgili her şey kontrol altındadır.Hastalığın hayvanlardan insanlara geçen bir hastalık olması da dikkate alınarak Sağlık Bakanlığın Merkez ve Balıkesir teşkilatı bilgilendirilmiştir.Ayrıca hastalık Avrupa Birliği ve OIE ( Uluslar arası Hayvan Hastalıkları Ofisi) gibi uluslararası kuruluşlara bildirilmiştir.