Tanımını yapmamız gerekirse: Çocuğun kendisi ya da başkaları için, sorun yaratan şeyler yapması.
Davranışlarından dolayı çocuğumuz bizi kızdırdığında ve davranış sorunları ne denli şiddetli olursa olsun, lütfen şunu hatırlayalım arkadaşlar: Davranış sorunları çocuğun yaptıklarından kaynaklanmaktadır, çocuğun kendisinden değil.
İSTEYEREK Mİ İSTEMEDEN Mİ?
"Davranış Sorunları" terimi, yalnızca çocuğun yapmamayı öğrenebileceği davranışlar için kullanılmalıdır.
Sağ eliyle çok iyi kavrama yapamayan Kızım, eline verdiğim bir fincanı düşürürse, Kızım'ın davranış sorunları var diyemem. Ama tutmayı becerebildiği halde ve yapmaması gerektiğini defalarca söylediğim halde, Kızım 3 tane fincanı yere atarak kırsa idi, o zaman kızımın bir Davranış Sorunu var diyebilirdim.
HERKES AYNI FİKİRDE Mİ?
Toplum, belli konularda kurallar koyar ama bu kuralların uygulanışı aileden aileye farklılıklar gösterebilir. Bir evde kabul edilen bir davranış, başka bir evde çok kötü bir davranış olarak karşılanabilir. Pazar günkü toplantıda, otistik çocukları olan bir aile, oğullarının sürekli evdeki tüm çekmecelerini karıştırdığından ve içindekileri yere boşalttığından bahsetti. Bu durum onlar için bir sorundu, oysa biz, kendisi yürüyemediği ve bu yüzden keşif ve öğrenme dönemini çok yavaş geçiren Kızım'ı içini karıştırsın ve içindekileri boşaltıp tekrar doldursun diye evdeki çekmecelerin başına kendimiz götürüyoruz..
Anne -Eyvah, Kızım duvarları keçeli kalem ile boyamış
Baba -Kızım harikasın ne güzel bir resim bu
Anne -Kızım beni deli ediyor, ne yapsam kereviz yemiyor.
Baba -Kızım bir harika, müthiş bir damak zevki var, beğenmediği yemeği yemeyecek kadar da akıllı
Çocuklarımız okula başlamadan önce, hangi davranışın sorunlu olduğuna karar vermekte tek yetkili biziz, eğer bir davranışı sorunlu olarak görüp görmeme konusunda çelişkiye düşersek, kendimize aşağıdaki soruları soralım arkadaşlar.
- Bu davranış, şu anda ya da ileride, çocuğum için ya da çevresindekiler için bir tehlike oluşturur mu?
- Bu davranış, diğer çocuklarım için koyduğum standartlara uyuyor mu? (eşitlik ilkesi)
- Bu davranışı hiç yapmamasını ister miyim?
Son soru, beni çok panikletti. Düşünsenize, Kızım'a duvara resim yapmayı yasaklıyorum ve o asla resim yapmıyor. Çok uç nokta ama bence çok önemli bir soru.
DAVRANIŞ SORUNU MU DUYGUSAL SORUN MU?
Zaman zaman bir çocuğun sorununun davranış sorunu mu yoksa duygusal bir sorun mu olduğuna ilişkin karmaşa yaşanır. Ana konu:
"Çocuğumuzun sorununu duygusal sorun olarak görürsek, ona sıfat yakıştırırız ve bu sıfat çocukla özdeşleşerek sorunu düzeltmek için çaba göstermemize sebep olabilir"
-Kızım saldırgan
-Kızım küçük kardeşini çimdikliyor
-Kızım negatif
-Kızım, kendinden bir şey istendiğinde hep HAYIR diyor.
-Kızım tembel
-Kızım, her yaptığı işte başkalarından yardım istiyor.
Sanırım sonuncu şıkkın tuzağına pek çoğumuz düşüyoruz. Ben düştüm.
İlk ifadeler, çocuğun iç dünyasına ilişkin varsayımları(doğru da olabilir yanlış da), ikinci ifadeler ise davranış sorununu yani neyin değiştirilmesi gerektiğini anlatıyor. Tembellik nasıl değişir cevabı çok zor bir sorudur ama soruyu, Kızım işlerini yardımsız nasıl halleder diye sorsam, hepiniz bir fikir verebilirsiniz.
Macquarie programı Aile Kitapçığı'ndan Yonca Güneş Erensoy tarafından derlenmiştir