Prof. Dr. Metin Özata
> Endokrinoloji, Diabet, Beslenme ve Metabolizma
> Uzmanı
> Ahmet Mithat Efendi Cad. 10/3
> Kalamış-İstanbul
> Tel: 0 216 3486519
>
> Yeni yapılan araştırmalar greyfurt suyunun
> bazı ilaçların
> etkilerini artırdığı ve o nedenle ölümle
> sonuçlanabilecek
> zararlı yan etkiler ortaya çıkardığını
> gösterdi. Bu nedenle
> ilaç kullanan kişilerin greyfurt suyu
> içmemeleri önerilmektedir.
>
> Greyfurt Suyu İlaçların Etkisini Nasıl
> artırıyor?
> İlaçlar bağırsaklarda ve karaciğerde bulunan
> CYP450 enzimiyle
> parçalanarak vücudumuzdan atılmaktadırlar. Bu
> enzimin ince
> bağırsaklarda bulunan P-450 3A4 isimli bir
> türü greyfurt suyu
> içince yok olmakta ve bu nedenle de ilacın
> parçalanması
> geciktiğinden kanda birikmekte ve sonuçta ilaç
> zehirlenmesine
> neden olabilmektedir.
>
> Greyfurt Suyundaki Hangi Maddeler Bu etkiyi
> Yapıyor?
> Greyfurt suyunda bulunan narinjin ve psoralen
> maddelerinin
> bağırsaklarda bulunan ve ilaçları parçalayan
> P-450 3A4 isimli
> enzimin etkisini yok ettiği ortaya konmuştur.
>
> Greyfurt Suyu İçince İlaç Üzerine Etkisi Ne
> kadar Sürüyor?
> Yapılan çalışmalar bir bardak greyfurt suyunun
> (yaklaşık 250
> ml) bu etkiyi göstermeye yettiğini, ilaçla
> beraber greyfurt
> suyu içmenin veya greyfurt suyu içtikten 12
> saat sonra bile
> ilacı almanın bu etkiyi ortadan kaldırmadığını
> göstermiştir.
> Örneğin kolesterol düşürücü olarak kullanılan
> lovastatin isimli
> ilaç greyfurt suyu içildikten 12 saat sonra
> alınsa bile kandaki
> düzeyleri 2 kat daha fazla olmaktadır.
> Greyfurt suyunun bu
> etkisinin kalkması için en azından 24 saat
> geçmesi gerektiği
> ileri sürülmüştür.
>
> HANGİ İLAÇLARIN ETKİLERİ GREYFURT SUYU İLE
> ARTMAKTA VE ZARARLI
> ETKİLER ORTAYA ÇIKMAKTADIR?
>
>
>
> A: TANSİYON İLAÇLARI
> Yapılan araştırmalar hipertansiyon (tansiyon
> yüksekliği)
> tedavisinde kullanılan Felodipin (Plendil
> tablet), verapamil
> (İsoptin tablet) ve nisoldipin (Syscor tablet)
> gibi ilaçların
> greyfurt suyu içen kişilerin kanlarında
> anormal derecede yüksek
> düzeylere ulaştığını göstermiştir. Nifedipin
> (Adalat) ve
> amlodipin (Vasokard, Norvasc tablet)
> kullananlarda greyfurt
> suyunun yan etkisi görülmemiştir. Bu nedenle
> mevcut verilere
> göre felodipin, nisoldipin ve verapamil
> kullanan hastalar
> greyfurt suyu içmemelidir.
>
> B. PSİKİYATRİ , UYKU VE EPİLEPSİ İLAÇLARI
> Diazepam (Diazem, Diapam, Nervium,
> Spazmo-Valibrin tablet gibi
> ilaçlar), triazolam, midazolam ve buspiron
> (Buspon kapsül)
> kullananlarda greyfurt suyu içilince etki çok
> artmaktadır.
> Epilepside kullanılan karbamazepin (Tegretol
> tablet) eğer greyfurt suyu ile birlikte
> alınırsa etkisi % 40
> artmaktadır. Yine depresyonda kullanılan
> sertralin (Lustral,
> Selectra, Seralin, Serdep
> tablet) içeren ilaçların etkisi greyfurt suyu
> ile % 50 artmaktadır.
>
> C. KOLESTEROL DÜŞÜRÜCÜ İLAÇLAR
> Statin dediğimiz bu ilaçlardan simvastatin
> (Zocor Lipovas,
> Zovatin), lovastatin ve atorvastatin (Lipitor,
> Ator, Tarden)
> kullanan kişilerde greyfurt suyu içilince kan
> düzeyleri 2-16
> kat artmakta ve zararlı olmaktadır. Bu nedenle
> bu tür
> kolesterol düşürücü ilaç kullananların
> greyfurt suyu içmemeleri gerekir.
>
> D. EMPOTANS TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR
> Empotans tedavisinde kullanılan sildenafil
> (Viagra, Vigrande, Sildegra
> tablet) kullanan kişilerde ilacın etkisinin
> %23 daha fazla
> olduğu saptanmıştır. Bu nedenle bu ilaçları
> alanlar greyfurt
> suyu içmemelidir.
>
> E. MİDE-BAĞIRSAK HASTALIK İLACI CİSAPRİDE
> Mide ve bağırsak hareketini artırmak için
> kullanılan cisaprid
> adlı ilaç greyfurt suyu ile beraber alınırsa
> etkisi % 50
> artmakta ve zararlı olmaktadır.
>
> F.ALLERJİ, GRİP-SİNÜZİT TEDAVİSİNDE KULLANILAN
> TERFENADİN
> Allerjik hastalaıklar, grip ve sinüzit
> tedavisinde kullanılan
> antihistaminik terfenadin isimli ilaç greyfurt
> suyu ile beraber
> alınırsa kalb üzeribde yan etkiler ortaya
> çıkmaktadır.
>
> G. KALP İLACI AMİODARONE
> Kalp ritm bozukluklarında kullanılan
> amiodarone (Cordarone
> tablet) isimli ilaç kullananlarda greyfurt
> suyu içilince etkisi azalmaktadır.
ÖZET VE ÖNERİ
Yukarıda belirtildiği üzere yapılan çalışmalar bazı ilaçların greyfurt suyu
içen kişilerde zararlı yan etkilere neden olduğunu göstermiştir. Başka
ilaçlarla yapılan çalışmalar arttıkça bu bilgiler artacaktır. Mevcut veriler
ilaç kullanan kişilerin greyfurt suyu içmemeleri yönündedir. İşin ilginç
diğer bir yanı ise greyfurt suyunun ilaçların kan dolaşımındaki etkisini
artırma özelliğiyle belki ilerde ilacın dozunu azaltarak ve greyfurt suyu
veya içindeki etken maddeyi birlikte alarak dozu azaltma ve daha ucuza
hastalık tedavi olanakları sağlama olasılığının ortaya çıkmasıdır. Ancak
bunun için ileri araştırmalara gerek vardır. Bizim bir hekim olarak şimdilik
önerimiz ''ilaç kullanıyorsanız greyfurt suyu içmeyiniz'' şeklindedir.
